ระลึกถึงคุณอี๊ด
คุณอี๊ด (ดร.อิสสระ นิติทัณฑ์ประภาศ) เป็นบุตรของคุณลุงพระนิติทัณฑ์ประภาศ (สนอง สุจริต) ซึ่งเป็นพี่ชายของคุณพ่อประยูร สุจริต คุณพ่อของดิฉัน (รตยา จันทรเทียร) เราจึงเป็นลูกพี่ลูกน้องกัน
ดิฉันรู้จักคุณอี๊ด เมื่อพ.ศ. 2484-2485 เมื่อครั้งถูกส่งมาเรียนมัธยมปีที่สามที่กรุงเทพ คุณป้าชื่น (ชวนชื่น นิติทัณฑ์ประภาศ) กรุณารับหลานให้มาอยู่ด้วยที่บ้านซอยจินดาถวิล ซึ่งมีบ้านหลังใหญ่สองหลัง ครอบครัวคุณป้าอยู่เองหนึ่งหลัง อีกหนึ่งหลังให้ญี่ปุ่นเช่า ขณะนั้นคุณลุงพระนิติ สิ้นแล้ว
บ้านหลังใหญ่ที่ซอยจินดาถวิลนั้นเมื่อมองกลับไปฝ่ายคุณพี่ผู้หญิงคือพี่สุนันท์พี่นาราและพี่ประภาศกำลังเรียน
ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย คณะ สถาปัตยกรรมศาสตร์ คณะบัญชีและคณะเภสัชกรรม ส่วนฝ่ายชายคือคุณตุ๊ (ดร.โอวาท ) คุณเตี้ย (หมอประสพ) คุณอี๊ด (ดร.อิสสระ นิติทัณฑ์ประภาศ) คุณเหนอ (เสนอ ) เรียนชั้นมัธยมที่โรงเรียนเทพศิรินทร์ เป็นบ้านที่สนุกมาก เพราะคุณป้าชื่นจะออกไปทำงานทุกๆเช้าคุณพี่ผู้หญิงก็จะอยู่กันที่ชั้นสองของบ้าน ส่วนบ้านชั้นล่างรวมถึงบริเวณกว้างขวาง ซึ่งมีสนามหญ้า ที่กลางสนามมีต้นมะม่วงสองต้น ห้องรับแขกห้องโถงครัว ฯลฯ ถือเป็นบริเวณของพวกเรา ที่จะเล่นกันได้อย่างสนุกสนาน ไม่มีผู้ใหญ่คอยห้ามปราม ที่นี้เป็นเหมือนห้องเรียนรู้วิทยาการต่างๆ ใครตั้งไจเรียนก็จะเรียนเก่งมาก ใครเกเรก็เกเรกันได้เต็มที่ ที่เกเรเต็มที่เวลานั้น ก็คือคุณอี๊ดและรตยา ที่เหลือเป็นพวกเก่งมากทั้งนั้น สองคนนี้จะหาทางเกไม่ไปโรงเรียน อย่างง่ายๆ เช่น ตอนเช้าก็จะกินข้าวเช้านานมากจนเพลงชาติดังขึ้น วันนั้นก็จะหยุดไม่ไปโรงเรียน
ปีพ.ศ. 2485 เป็นปีที่น้ำท่วมใหญ่กรุงเทพ จำได้ว่าเราดูแล้วเห็นน้ำท่วมบ้านข้างหลังแล้ว แต่บ้านเรายังไม่ท่วม ก็ช่วยกันเปิดไม้ที่เป็นบานปิดท่อระบายน้ำรับเอาน้ำเข้าบ้าน มิช้ามินานบ้านเราก็น้ำท่วมด้วย ที่ยังจำได้ติดตาก็คือ ตอนที่น้ำลด
สนามหญ้าเน่าดำ เราเล่นกันสนุกมาก เด็กเด็กมีแต่โคลนดำๆ พอกทั้งตัว พอดีกลุ่มพี่สถาปัตย์มาส่งที่สุนันที่บ้าน เค้านึกไม่ถึงว่าจะพบเด็กตัวดำๆ เป็นฝูงในบ้าน
พอน้ำลด ก็ถึงฤดูที่หวอมา คุณป้าชื่นให้ขุดหลุมหลบภัยที่สนามหญ้า มีระเบิดลงสองครั้ง คุณพ่อประยูรก็มารับดิฉันกลับไปพระตะบอง ซึ่งตอนนั้นคุณพ่อเป็นนายอำเภอพรหมโยธี ทราบว่าครอบครัวคุณป้าชื่น อพยพไปอยู่อยุธยา
รตยา จันทรเทียร
อดีตผู้ว่าการเคหะแห่งประเทศไทย
มีนาคม 2564